Faigh amach Leithinis Fhánad, Gaeltacht Fhánada agus Loch Súilí.
Explore Fanad Peninsula
The Fanad Peninsula
Leithinis i dTuaisceart Dhún na nGall is ea Fanad . Ag breathnú soir trasna Loch Súilí feiceann tú leithinis dhrámatúil Inis Eoghain, agus Cionn Mhálanna ar a bharr. Ar an taobh thiar, trasna Chuan na Maoile Rua, tá leithinis iontach Ros Goill, atá nasctha le Fánaid ag droichead Harry Blaney ó 2009 i leith.
Ceantar tuaithe is ea Fánad ina raibh an fheirmeoireacht mar shlí bheatha thraidisiúnta. Le blianta fada anuas bhí tionscal cairéalachta eibhir faoi bhláth anseo, agus feicfidh tú samplaí áille d’eibhear Fanad agus tú ag siúl cnoic nó ar go leor dár dtránna. Go dtí an lá atá inniu ann tá pobal beag iascaireachta ag Fanad.
Beidh go leor buaicphointí le feiceáil le do chuairt ar Fanad. Tóg an bóthar ag Cnoc an Chalaidh (de shiúl na gcos nó i gcarr) le haghaidh ceann de na radharcanna is suntasaí atá ag Fanad – Cuan Bhaile Mhic Stoic, trá a vótáil an Observer ar an dara háit is áille ar domhan tráth. (Ach is dóigh linn gurb é an ceann is áille!)
Tabhair cuairt ar an gcé ag Portsalon le haghaidh léim céibhe, greim le hithe nó pionta i mBarra Stores an tsean-domhain. Déan turas slatiascaireachta a chlárú nó tabhair faoi thuras cadhcáil treoraithe chun iniúchadh a dhéanamh ar na Seacht Áirsí ceilte feadh chósta thoir Fhánaid. Faigh amach Cnoc Murrin le haghaidh radhairc chomh fada agus is féidir leis an tsúil a fheiceáil. Agus ar ndóigh, déan do chuairt ar Theach Solais Fhánad a phleanáil.
Gaeltacht Fhánada
Is Gaeltacht ainmnithe í cuid de Fhánad, ceantar ina labhraítear Gaeilge, agus cuimsíonn sé seo an ceantar ina bhfuil Teach Solais Fhánad suite. Tá grúpa pobail áitiúil, Gaeltacht Bheo Fhánada, tiomanta do chinntiú go mbeidh an Ghaeilge ina teanga bheo sa réigiún, agus is é Teach Solais Fhánad an t-ionad seirbhísí teanga sainithe don cheantar.
In 2015 bhuaigh Gaeltacht Bheo Fhánada gradam náisiúnta Mórtas Ceantair as a gcuid oibre ag cur na Gaeilge chun cinn anseo. Tá go leor de Ghaeltachtaí na hÉireann i gceantair thuaithe áit a bhfuil laghdú daonra ar cheann de na dúshláin atá roimh an teanga.
Is scéal fada casta é scéal mheath na Gaeilge. D’fhulaing sé de bharr coilínithe, eisimirce agus imirce tuaithe-uirbeach. Tá iarrachtaí móra á ndéanamh anois lena chinntiú go bhfuil meas agus tacaíocht don teanga in Éirinn. Is cuid uathúil dár gcultúr é. ‘Tír gan teanga, tír gan anam’ – ‘Tír gan teanga, tír gan anam’.
Táimid bródúil as a bheith mar chuid de Ghaeltacht Fhánad agus tá súil againn go mbainfidh tú taitneamh as ár dteanga a chloisteáil nuair a thugann tú cuairt. Tá áthas orainn gnó a dhéanamh agus go deimhin turais ‘As Gaeilge’ a thairiscint. Labhair Gaeilge linn!
Loch Súilí
Sa Ghaeilge, ciallaíonn Loch Súilí Loch na Scáthanna, nó Loch na Súile. Tá Loch Súilí ar cheann de thrí fhoird oighreacha in Éirinn. Ar an dá thaobh tá leithinsí áille cnocacha – Inis Eoghain ar an taobh thoir agus Fánaid ar an taobh thiar.
Tá tábhacht straitéiseach ag baint leis ó am ársa. Tá Grianán Aileach suite in aice le lúb theas an locha – dún cloch athchóirithe a chreidtear a tógadh sa chéad aois ar shuíomh chnoic ón Iarannaois luath.
Tharla ceann de na himeachtaí is suntasaí i stair na hÉireann ag Ráth Maoláin, timpeall 30km ó dheas de Theach Solais Fhánad. Sa bhliain 1607, chuir Imeacht na nIarlaí deireadh leis an ord Gaelach in Éirinn agus réitigh sé an bealach do Phlandáil Uladh ag lonnaitheoirí Sasanacha agus Albanacha.
Tá dún Napoléon ar bhóthar chósta Chnoc Ala. Tá sé ar cheann de go leor dún dá leithéid a tógadh timpeall ar Loch Súilí chun cosaint a thabhairt in aghaidh ionradh na Fraince. Go díreach trasna uaidh seo tá Fort Dunree, a tógadh freisin le linn Chogaí Napoléon, agus a bhí ina champa míleata níos déanaí a úsáideadh le linn an Chéad Chogadh Domhanda. Mar chuid den Chéad Chogadh Domhanda, baineadh úsáid as Loch Súilí mar áit dhídean do Chabhlach Mór na Breataine faoi cheannas an Aimiréil Jellicoe.
Mar gheall ar a shuíomh straitéiseach agus uisce domhain, bhí sé ina bhunáit foirfe don chabhlach mór le rá seo, a raibh beagnach 40 long cogaidh den scoth ann. Bhí Dún Rí chomh tábhachtach sin do na Briotanaigh gur choinnigh siad ceannasacht air mar chuid den Chonradh Angla-Éireannach 1921 go dtí 1938. Tá iarsmalann míleata anseo inniu, chomh maith le roinnt siúlóidí iontacha aillte agus cósta agus teach solais.
Fan thar oíche ag Teach Solais Fhánad
Samhlaigh ag faire ar léas an tsolais ag scuabadh trasna an leithinis agus an dorchadas ag titim. Dúisigh suas le fuaim na dtonn agus na n-éan mara. Déan iniúchadh ar thírdhreach álainn, gharbh Fhánad agus Thuaisceart Dhún na nGall i rith an lae.
2022 Teach Solais Fhánada Privacy Policy Accessibility Statement Website by Effector
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.